طرح كسب و كار چيست؟

معمولا طرح كسب و كار توسط كارفرماياني مورد استفاده قرار مي گيرد كه به دنبال سرمايه گذار براي جذب سرمايه هستند. طرح كسب و كار حتي توسط شركت هايي كه به دنبال جذب كارمندان و افرادي با تخصص خاص هستند نيز مورد استفاده قرار مي گيرد تا بتوانند فرد مناسب براي مديريت مجموعه خود را بيابند. به طور كلي طرح كسب و كار موجب:
• شناسايي بازار، رقبا و شناخت كامل صنعت
• شناسايي موقعيت در كسب و كار و تعيين اهداف
• شناسايي چالش ها و نحوه مقابله با آنها
• مديريت سرمايه در گردش و تعيين نقطه سر به سر
• زمانبندي مناسب براي دستيابي به هدف
• متمركز كردن فعاليت ها، افزايش منابع و ساير پارامترهاي مهم در كسب و كار

مي شود.

اجزاي تشكيل دهنده طرح كسب و كار
1. تعريف كسب و كار: به معناي بررسي صنعت، بررسي اجزاي كسب و كار، بررسي كالا و خدمات و برنامه ريزي مي باشد.
2. جايگاه كسب و كار: اين بخش به بررسي و تحليل پتانسيل بازار و مشتريان مي پردازد. همچنين شناسايي رقبا و جايگاه كسب و كار (شركت) فرد در بازار از جمله پارامترهايي است كه در اين بخش به آنها پرداخته مي شود.
3. بخش مالي: بخش مالي شامل درآمد و ميزان گردش مالي، ترازنامه و ... است. تعيين عواملي مانند نقطه سر به سر توسط حسابداران و با بهره گيري از نرم افزارهاي مناسب حسابداري انجام مي شود.

سرفصل هاي متداول در طرح كسب و كار:
• خلاصه مديريتي
• معرفي كسب و كار
• استراتژي بازار
• تحليل رقبا
• طرح توسعه
• طرح مديريت و اجرا
• عناصر مالي

چه كساني به طرح كسب و كار احتياج دارند؟
• به طور قطع مي توان گفت تنها افرادي به طرح كسب و كار احتياج ندارند كه به فكر راه اندازي كسب و كاري نباشند. يا به عبارتي كسب و كارهايي كه منابع مالي، انرژي و زماني را صرف كرده و در انتظار دريافت سود مي باشند بايد طرح كسب و كار تهيه كنند.
• استارتاپ ها: يكي از متداولترين افرادي كه طرح كسب و كار احتياج دارند، كارفرماياني هستند كه به دنبال جذب سرمايه مي باشند. اما از سوي ديگر طرح هاي كسب و كار نيز مي توانند از سوي كارخانه ها و شركت هاي با سابقه نيز مورد استفاده قرار گيرند.

هدف از تهيه طرح كسب و كار
1. جذب سرمايه: براي شروع هر نوع كسب و كاري ابتدا بايد سرمايه جذب كرد. معمولا سرمايه گذاران به دنبال طرح ها و نقشه هاي قابل اجرايي هستند تا ديد وسيعي از كسب و كار در اختيار آنها قرار دهد. اصل سرمايه گذاري بر مبناي دريافت سود و كسب درآمد مي باشد پس بايد در نظر داشت كه طرح كسب و كار اطلاعات مهم و پتانسيل هاي كسب و كار را به سرمايه گذاران نشان دهد.
2. شناسايي مشكلات قبل از وقوع: مي توان با يك طرح كسب و كار خوب؛ آينده، بازار و روندهاي موثر در جريان كسب و كار را پيش بيني كرد. تهيه طرح كسب و كار به عارضه يابي مسائلي مانند حسابرسي، بازاريابي، مسائل حقوقي و ... كمك مي كند تا از اتلاف پول، زمان و يا حتي زير پا گذاشتن برخي مسائل قانوني كه در آينده باعث بروز مشكلات مي شوند جلوگيري شود.
3. برنامه ريزي دقيق: طرح كسب و كار به معني برنامه ريزي براي اجراي كار مي باشد. تمام اهداف طبق نياز هاي مشتريان و در راستاي برطرف كردن آن نيازها تعيين مي شوند. به عنوان مثال اگر فرض كنيم، در برنامه تبليغات شركت، ميزان انتظارات از تبليغات براي افزايش 10% فروش در سال است؛ در صورتي كه شركت به اين مقدار فروش نرسد، مي توان با بررسي جنبه هاي مختلف، اشتباهات در روند كار را پيدا كرد.
4. مديريت: طرح كسب و كار وظايف افراد و روند نحوه انجام كار را مشخص مي كند.
5. بودجه بندي و تامين مالي: همانطور كه قبلا به آن اشاره شد، ابتدايي ترين نياز براي شروع كسب و كار بودجه و تامين مالي مي باشد. پس از دست دادن بودجه امري اجتناب ناپذير است كه هر كارفرمايي بايد آن را در نظر داشته باشد. يك طرح كسب و كار اين اختيار را به كارفرما و تيم اجرايي مي دهد تا بتوانند بودجه خود را به بهترين نحو توزيع كرده تا از اتلاف بودجه در كارهاي غير ضروري جلوگيري كنند.
6. شروع، ادامه و يا توقف پروژه: در اين مرحله يك طرح كسب و كار مي تواند با توجه به اطلاعات موجود اين امكان را به سرمايه گذار يا كارفرما بدهد تا بتواند ميزان موفقيت و يا عدم موفقيت در شروع، ادامه و يا توقف پروژه را تشخيص دهد.

زمان بروز رساني طرح كسب و كار
1. دوره هاي مالي جديد، كه نيازمند بروز رساني اطلاعات به صورت يك ساله و يا دوره اي (سه ماهه) مي باشد.
2. نياز به تامين مالي، براي انجام اين كار بايد طرح ارائه شده به سرمايه گذار يا وام دهنده داراي بروزترين اطلاعات باشد.
3. تغيير بازار كه عواملي مانند تغيير سليقه مردم، تغييرات آب و هوا و ... نياز به بروز رساني طرح كسب و كار را ايجاد مي كند.
4. توسعه محصول و خدمات: تمام تغييرات و تحولات از لحظه شروع تا زمان حال بايد در طرح كسب و كار لحاظ شود.
5. تغييرات در سيستم مديريت: مديران جديد به اطلاعات جديد و بروز مطابق با كسب و كار و اهداف شركت نياز دارند.
6. ايجاد يك تحول عظيم در شركت، مانند: عبور از مرز 1 ميليون دلار فروش و يا داشتن بيش از 100 نفر پرسنل و ...
7. در زماني كه طرح كسب و كار موجود داراي نواقص است و يا مدت زمان زيادي از تهيه آن گذشته است.

نتيجه گيري:
طرح كسب و كار، خلاصه اي از اهداف و موقعيت هايي است كه كارفرما و يا اشخاص اجرا كننده كار قصد دستيابي به آن را دارند. با تمركز در تهيه يك طرح كسب و كار مي توان آينده يك پروژه را تعيين كرد. بايد در نظر داشت كه طرح كسب و كار به بروز رساني احتياج داشته چرا كه با توجه به گذشت زمان و پيشرفت روزمره فناوري، امكان انجام كارهايي كه در گذشته غير ممكن بوده اند، ميسر مي شود. بنابراين در هر زماني براي شروع، ادامه و يا توقف كار بايد طرح كسب و كار متناسب با زمان تهيه شود.

ترجمه شده در گروه توليد محتوي سپينود شرق
منبع:

www.practicalbusinessideas.com
www.entrepreneur.com

بين برنامه ريزي براي ايجاد كسب و كار خلاق و موفق و نوشتن يك طرحِ كسب و كار، تمايز وجود دارد و اين دو لزوما مشابه يكديگر نيستند.

تجربه نشان مي دهد كه اكثر افراد، طرح كسب و كار را صرفا به خاطر سرمايه گذاران و كمك كنندگان مالي مي نويسند. اين طرح هاي كسب و كار بدون اطمينان و اعتقاد كامل نوشته مي شوند و هر گاه مورد پذيرش (يا رد) شخص ثالث يا سرمايه گذار قرار بگيرند، به سرعت اجرا مي شوند.

طرح كسب و كار خلاقانهِ شما در درجه اول بايد مختص كسب و كار خودتان باشد و بايد به عنوان يك نقشه راه براي رسيدن به موفقيت در نظر گرفته شود. همچنين اهداف و مراحل رسيدن به اهداف نيز بايد در آن مشخص شده باشد. يك طرح كسب و كار خوب و ايده آل به عنوان يك سند كاري بايد بتواند، بيان كننده مزايا و منفعت كسب و كار، ميزان بازگشت سرمايه و طريقه مديريت ريسك به شخص ثالث (مثلا سرمايه گذار) و پاسخگوي نگراني هاي سهامداران و شركا باشد.

اين نكته را در نظر بگيريد كه طرح كسب و كار يك نوشته تمام و كمال و بدون انتقاد نيست و به خودي خود نمي تواند موفقيت كسب و كار را تضمين نمايد. در حال حاضر، بسياري از طرح هاي كسب و كار، با جزئيات نوشته مي شوند اما در رسيدن به اين جزئيات، شكست مي خورند. هر طرح كسب و كار بايد مبتني بر ارزش ها و اهداف كارآفرينان و متناسب با آن كسب و كار باشد. به عبارتي ديگر بايد طوري نوشته شود كه انجام كسب و كار در قالب آن طرح، امكان پذير باشد.

يك كسب و كار خلاق و موفق مبتني بر سه چيز است:

1. ارائه تعريفي روشن و واضح از موفقيت توسط صاحبان كسب و كار كه مبتني بر ارزش ها و ديدگاه هاي آنان باشد. اين تعريف از موفقيت مانند يك قطب نما عمل مي نمايد و به صاحبان كسب و كار كمك مي كند كه تصميمات خود را در جهت توسعه كسب و كار اتخاذ نمايند و مناسب ترين استراتژي را انتخاب كنند. بنابراين مسير حركتتان را به طور كاملا واضح مشخص نماييد.

2. ارزيابي و شناسايي مزيت رقابتي كسب و كار در مقابل رقبا. سعي كنيد كالا و خدمات خاص ارائه دهيد به طوري كه بهتر از كالا و خدمات رقبا باشد. ابتدا رقابت را درك كنيد و سپس با ديگران رقابت نماييد.

3. تمركز بر روي آن دسته از مشتريان كه خواستار كالاها و خدماتِ بهتر از رقبا هستند. اين بدين معني است كه بايد از مشتريان نامناسب دوري كنيد و بر مشتريان ايده آل تمركز نماييد. از طريق انتخاب صحيح سه جزء بازاريابي (يعني بازار هدف، پيام، روش انتقال پيام) با مشتريانتان ارتباط موثر و استراتژيك برقرار نماييد.

ادامه مطلب

طرح توجيهي يا امكان‌سنجي يك سند رسمي است كه نتايج حاصل از آن نشان مي‌دهد كه آيا يك پروژه پيشنهادي از لحاظ فني امكان‌پذير و از لحاظ اقتصادي سودآور و به صرفه است يا خير. هدف اصلي از تهيه طرح توجيهي ارزيابي و اثبات عملي بودن يك ايده كسب و كار به شكل عملي است. اين طرح پژوهشي به كارفرما اجازه مي‌دهد تا به تجزيه و تحليل فرصت‌هاي كسب و كار بپردازد و سپس براساس ضرورت‌هاي تعيين شده تصميم‌گيرهاي استراتژيك را اتخاذ كند. از آنجا كه در مطالعات امكان‌سنجي يا طرح‌توجيهي پيش‌بيني‌هاي لازم در رابطه با هزينه‌هاي مالي، زماني و منابع انساني براي پروژه پيش‌بيني مي‌شود، از اين رو در زمان بررسي بايد بي‌طرفانه عمل كرد تا نتيجه نهايي به واقعيت نزديك‌تر باشد.

· عناصر مورد نياز براي طرح توجيهي

اگر شما در حال برنامه‌ريزي براي تهيه يك طرح توجيهي هستيد، به عناصر مهمي نياز داريد كه عبارتند از:

1- حوزه پروژه:

اولين قدم مشخص كردن مشكلات و فرصت هاي كسب و كار است كه فرصت رسيدگي به آنها نيز بايد مشخص شود. حوزه پروژه بايد به صورت نقطه به نقطه و بدون ابهام باشد. تهيه طرحي كه درهم ريخته باشد و هيچ هدفي را دنبال نمي‌كند، مدير پروژه را نيز به اشتباه مي اندازد. همچنين بايد اطمينان حاصل شود كه بخش هايي از كسب و كار بطور مستقيم يا غيرمستقيم تعريف شده اند. دامنه تعريف بايد در برگيرنده شركت كنندگان در پروژه باشد.

2- تجزيه و تحليل بازار فعلي

مرحله تجزيه و تحليل نقش مهمي را در بررسي محيط كسب و كار ايفا مي كند كه بايد در خدمت محصولات و خدمات جديد قرار بگيرد. از طريق اين مرحله مي توان نقاط ضعف و قوت رويكرد فعلي را كشف كرد. بررسي نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهديد كمك مي كند تا تصميم گيرندگان بر روي تصوير بزرگ تمركز كنند. ممكن است مديران يك سازمان بخواهند به بازارهاي جديد نزديك شوند. در حالي كه برخي ديگر از مديران ترجيح مي دهند تا به جاي تمركز براي باز كردن بازارهاي جديد بر روي سودهاي كسب شده فعلي تمركز كنند.

3- الزامات يا نيازهاي پروژه

در اين مرحله بايد الزامات فني و سازماني گنجانده شوند. در صورتي كه قرار است يك بازار بالقوه تقاضا براي محصولات و خدمات بررسي شود، نيازهاي فني و منابع سرمايه گذاري در اولويت خواهد بود. البته اين امر بسته به پروژه تعريف شده متفاوت است. مديران پروژه بهتر از هر كس از منابع مالي و انساني خود براي اجرا آگاه هستند. عدم درك صحيح از اين موضوع ممكن است به شكست پروژه بينجامد.

ادامه مطلب